Anayasaya Göre Temel Hak ve Özgürlükler Nelerdir?

Anayasa göre vatandaşların belli hak ve ödevleri vadır. Bunlar Kişi hak ve ödevleri, Sosyal haklar, Siyasi haklar olmak üzere üçe ayrılır. Bunları teker incelediğimizde şu sonuçlara ulaşıyoruz.

Kişi hak ve ödevleri : Negatif statü hakları olarak ta bilinen bu haklar anayasanı 18-40. maddeleri arasında yer alır. Bu haklar devletin dahi aşamayacağı hakları bildirir. Bu hakların diğer bir adı da "Koruyucu haklar" olarak da bilinir. Bu haklar şu şekilde sıralanabilir.

1.  Zorla çalıştırılmama yasağı
2.  Kişi hürriyeti ve güvenliği
3.  Özel hayatın gizliliği
4.  Konut dokunulmazlığı.
5.  Haberleşme hürriyeti.
6.  Yerleşme ve seyahat hürriyeti
7.  Din ve vicdan hürriyeti
8.  Düşünce ve kanaat hürriyeti
9.  Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti.
10. Bilim ve sanat hürriyeti
11. Basın hürriyeti
12. Süreli ve süresiz yayın hakkı.
13. Basın araçlarının korunması
14. Kamu tüzel kişilerinin elindeki basın dışı kitle ve haberleşme araçlarından yararlanma hakkı.
15. Düzeltme ve cevap hakkı.
16. Toplantı hak ve hürriyeti.
17. Dernek kurma hürriyeti.
18. Toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı.
19. Mülkiyet hakkı.
20. Hak arama hürriyeti.
21. Kanuni hakim güvencesi.
22. Suç ve cezalara ilişkin esaslar.
23.İspat hakkı.

Sosyal haklar : Pozitif statü hakları olarak bilinen bu haklar bireylerin devletten olumlu birşeyler isteme hakkı verir. Bu haklara ayrıca isteme hakkı de denir. Bu haklar Anayasa'nın 41-65. Maddeleri arasında sayılmıştır buna göre bu haklar şunlardır :

1.  Ailenin korunması
2.  Eğitim-Öğretim hakkı ve ödevi
3.  Toprak mülkiyeti
4.  Kamulaştırma
5.  Devletleştirme ve özelleştirme.
6.  Çalışma ve sözleşme hürriyeti.
7.  Çalışma hakkı ve ödevi
8.  Dinlenme hakkı.
9.  Sendika kurma hakkı
10. Toplu iş sözleşmesi yapma hakkı.
11. Grev ve lokavt hakkı.
12. Konut hakkı.
13. Sosyal güvenlik hakkı.
14. Sanat ve sanatçının korunması.Siyasi haklar : Aktif statü hakları olarak ta bilinen bu haklar bireyin devlet yönetimine katılmasını amaçlamaktadır. Bu haklara ayrıca katılma hakkı da denir. Bu haklar anayasa'nın 66-74, Maddeleri arasında düzenlenmiş olup, şu şekilde sıralayabiliriz.

1. Türk vatandaşlığı
2. Seçme, seçilme ve siyasi faaliyetlerde bulunma hakkı.
3. Siyasi parti kurma, partilere katılma hakkı
4. Kamu hizmetine girme hakkı.
5. Mal bildirimi.
6. Vatan hizmeti.
7. Vergi ödevi
8. Dilekçe, bilgi edinme ve kamu denetçisine başvurma hakkıdır.Bu haklardan özellikle Kişi hak ve ödevlerinden dernek kurma hakkını, Mülkiyet hakkını Sosyal haklarla, Sendika kurma hakkını siyasi haklarla, dilekçe hakkını sosyal haklarla karıştırmayın.

Umarım faydalı olmuştur herkese iyi çalışmalar.