Gsmh Nedir? Gsyh Nedir? Harcanabilir Gelire Nasıl Ulaşılır?

Gayri Safi milli hasıla : Belli bir dönemde (Genelde bir yıl) nihai mal ve hizmetlerin ÜLKE SINIRLARI İÇİNDE Yani hem yerli faktörler hemde yabancı kaynakların piyasa fiyatlarının toplanmasıdır.

Gayri safi yurt içi hasıla : Belli bir dönemde nihai mal ve hizmetlerin milli üretim faktörleri ile ülke sınırları içinde ve dışında piyasa fiyatı ile hesaplanmasıdır.

İki hesaplamanın arasında ki en büyük fark; GsMH'nın sadece ülke vatandaşlarının üretimini ele alması, GSYH'nın ise sadece ülke sınırları içinde yapılan üretimi dikkate alınmasıdır.

Bu iki milli gelirin bazı diğer özellikleri ise şu şekildedir;

Her ikisinde de ara mallar kaydedilmez sebebi ise iki kez kayıt yapılmış olur.

-Ev hanımlarının çocuk bakması kaydedilmez.

-2. El satışlar tekrar kaydedilmez.

-Fiyatı olmayanlar kaydedilmez.

-Kayıt dışı ekonomi kaydedilmez.

-Dışsallıklar kaydedilmez.

Milli gelirde diğer bir konu ise Net Faktör gelirleridir. Buna göre NFG : Uluslar arası gelir akımı demektir. Yani ülkeye gelen para ile çıkan parayı gösterir.

Gayri safi yurt içi hasıla ile net faktör gelirlerinin toplanması ile bulunur.

GSMH = GSYİH + NFG.

Milli geliri üç farklı yöntemle hesaplanır. Bunlar üretim  yöntemi, harcama yöntemi ve gelir yöntemidir. Bunları kısaca incelecek olursak.

Üretim yötemi : Katma değerlerini toplamından oluşur. Bunu bir örnekle açıklayacak olursak;

Ürün adı	Satış fiyat	Katma Değeri
Buğday	2	2
Un	5	3
Hamur	7	2
Ekmek	10	3
Toplam		10

Buna göre katma değerlerin toplamı nihai malın satış fiyatına eşit olur. Tabloda da görüldüğü gibi ekmeğin satış fiyatı 10 katma değerin toplamı da 10 dur.

Harcama yöntemi : GSYİH = C+I+G+(X-M) şeklinde hesaplanır. Bu konuyu ilerleyen zamanlarda ayrıntılı olarak anlatacağım.

Gelir Yöntemi : Ücret+faiz+rant+kar+amortismanlar+dolaylı vergiler-Net faktör gelirleri-Sübvansiyonlar ile hesaplanır.

Bu açıklamalardan sonra GSYİH dan kişisel gelire nasıl ulaşılacağını antalım.

GSYİH
-Amortismanlar
=Safi yurt içi hasıla
-Dolaylı vergiler
=Yurt içi hasıla
+Net faktör gelirleri
=Milli gelir
-Dağıtılmayan kurum karları
-Kurum vergileri
-Sosyal Güvenlik katkıları
+Transfer ödemeleri
+Kamu kesimi faiz ödemeleri
=Kişisel gelir
-Dolaysız vergiler
=Harcanabilir gelir.

Harcanabilir gelirin bir kısmı tüketime bir kısmı tasarrufa gider. Harcanabilir gelir Yd ile gösterilir ve

Yd= C+S dir.

Umarım faydalı olmuştur. Herkese iyi çalışmalar.