Memur Hocam

Bütçe kısıtı: Mal fiyatları ve gelir veriliyken, gelirinin tamamını harcayan tüketicinin alabileceği maksimum mal sepetlerinin (bileşimlerinin) geometrik yeridir. Gelir (M) harcama (TE) ile gösterilecek olursa, bütçe kısıtının denklemi şöyle olur. M = TE  Bütçe denklemi = Px . Q1 + Py . Q2 Bütçe kısıtının eğimi sabittir. Ve eğimi Px/Py dir. M/Px; X malı cinsinden reel geliri gösterir. M/Py; Y malı cinsinden reel geliri gösterir. X ve Y değişirse bütçe doğrusu üzerinde aşağı yukarı hareket oluşur. X'in fiyatı Y'nin fiyatı ve Gelir değişirse bütçe doğrusu sağa sola doğru kayar. Yani yeniden çizilir. X'in fiyatı azaldığında bütçe doğrusunu eğimi azalır. Alınabilecek maksimum X miktarı artar. X'in fiyatı arttığında bütçe doğrusunun eğim artar. Alınabilecek maksimum X miktarı azalır.

Vergileme ilkeleri vergi ile ulaşılmak istenen amaçlar için uyulması gereken kurallardır. Vergileme ilkeleri A. smith tarafından ortaya atılmıştır. A. Smith'in vergileme ilkelerinden kısaca bahsetmek gerekirse; 1776 yılında bir eserinde bahseden smith, vergilemeyi şu 4 temel ilkeye bağlamıştır. Bu ilkeler şunlardır. -Adalet ilkesi: Diğer bir adı eşitlik olan bu ilkeye göre, Her birey ödeme gücü nispetinde vergi ödemelidir. -Belirlilik ilkesi: Diğer bir adı kesinlik olan bu ilkeye göre vergiler kesin olmalıdır. Yani verginin konusu miktarı zamanı vs belli ve kesin olmalıdır. -Uygunluk ilkesi: vergi bireylerden en uygun zamanda alınması gerektiğini ifade eder. -İktisadilik ilkesi: Verginin masrafları olabildiğince düşük olmasını ifade eder. Yukarıda bahsettiğim ilkere klasik vergileme ilkeleri olarak bilinir. Bu vergileme ilkeleri yanı sıra birde modern vergileme ilkeleri mevcuttur. Bu ilkeler mali ilkeler, iktisadi ilkeler ve adalet ilkeleri olarak üçe ayrılır. Bu ilkeleri ...

Boşluk kanunda bilerek yada bilmeden oluşan / oluşturulan boşluklardır. Bunların bazı türlerinı anlatmaya çalışacağım. Hukuk Boşluğu : Hakimin çözmek zorunda olduğu meseleye uygulayacağı bir kanunun yada örf-adetin olmaması durumuda ortaya çıkar. Bu durumda hakim hukuk yaratma yoluna gider ve kendisi eğer kanun koyucu olsa nasıl kanun konursa o şekilde kanun koyar ve uygular. Hakimin bu koyduğu kanun gerçek kanun hükmünde değildir bu yüzden herhangi bir bağlayıcılığı yoktur. Hatta hakimin kendisini bile bağlamaz 🙂 ayrıca oluşturulan bu kanun anayasa mahkemesi denetimine tabi değildir ancak bir üst yargı denetimine tabidir. Bu kanun, kuvvetler ayrılığı ilkesine aykırı bir davranış değildir. Kural içi boşluk : Bu boşluk türünde ise kanunu koyucu belli bir çözüm ortaya koymuştur. ancak bu çözüm somut olan olaya uygulanması mümkün değildir. Buradan şu çıkabilir, kanun koyucu genel çerçeveyi çizmiş ancak içini doldurmamışır. Bu boşluğu hakimin doldurmasını istemiştir. Böyle duru...

Muhasebe önemli notlardan biri de gelir tablosu ilkeleri ve öz kaynaklar ile ilgili ilkelerdir. Bunları maddeler halinde şu şekilde sıralayabiliriz Gelir tablosu ilkeleri şunlardır. 1) Gerçekleşmiş tutarlar ve gerçekleşmiş gibi tutarlar, gerçek tutarından az yada çok gösterilemez. 2) Belli bir dönemin satışları ve gelirleri, aynı dönemin maliyetleri ile karşılaştırılmalıdır. 3) Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar ile özel tükenmeye tabi varlıklarına uygun amortisman ve tükenme payları ayrılmalıdır. 4) Maliyetler ilgili gruplar arasında uygun bir şekildi dağıtılmalıdır. 5) Olağan üstü kar ve zararlar aynı dönemde gösterilmeli ancak normal faaliyet sonuçlarından ayrı gösterilmelidir. 6) Döneme ait bütün kar ve zararlar gelir tablosunda gösterilmelidir. 7) Karşılıklar keyfi olarak işletmenin karını azaltmak için kullanılamaz. 8) Maliyet yöntemlerinde değişiklik yapıldığında, bu değişliklerin etkisi açıkça belirtilmelidir. 9) Muhtemel giderler ve zararlar tahakku...

Vergi, Devletin kamu harcamalarının finansmanını karşılamak amacıyla birey ve kuruluşlardan, ödeme güçlerine göre zora dayalı ve karşılıksız olarak aldığı paradır. Bu tanımda yer alan "karşılıksız olma" kişi yada kurumların ödedikleri vergilerin karşılığı olarak devletten özel yada doğrudan bir mal ve hizmet talep edememesi anlamına gelir.

Türk borçlar hukukunda sebepsiz zenginleşme için şu ifade kullanılmaktadı; "Haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür." Borçlanmadığı edimi kendi isteğiyle yerine getiren kimse, bunu ancak, kendisini borçlu sanarak yerine getirdiğini ispat ederse geri isteyebilir.

Gayri Safi milli hasıla : Belli bir dönemde (Genelde bir yıl) nihai mal ve hizmetlerin ÜLKE SINIRLARI İÇİNDE Yani hem yerli faktörler hemde yabancı kaynakların piyasa fiyatlarının toplanmasıdır.

Ceza sorumluluğunu ortadan kaldıran nedenleri maddeler halinde yazacak olursak -Kanun hükmü : Kanun hükmünü yerine getiren kişiye ceza verilmez. Örneğin haciz memurunu konuta girmesi suç değildir. -Amirin Emri : Görev gereği zorunlu olan bir emri yerine getiren kişi ceza almaz. Ancak konusu suç teşkil eden bir emir yerine getirlmez. Eğer bu emir yerine getirilirse emri verende uygulayanda suçlu olur.

Kusursuz Sorumluluk Halleri hakkaniyet sorumluluğu, özen sorumluluğu ve tehlike sorumluluğu olmak üzere üçe ayrılır. Bunları kısa kısa anlatacak olursak; HAKKANİYET SORUMLULUĞU ;  Hakkaniyet gerektiriyorsa hakim, ayırt etme gücü bulunmayan kişinin verdiği zararın kısmen ya da tamamen tazmin edilmesine karar verebilmesidir. Buna bir örnek yazacak olursak; kişinin akıl sağlığı yerinde değil ama zengin biri. Bu kişi fakir birinin evini yakarsa hakkaniyet gereği bu zararı ödemek zorundadır.

Vergi hukukunda iki ayrı zaman aşımı vardır. Bunlardan ilki Tahakkuk zaman aşımıdır. Vergi usul kanununda düzenlenmiş olup vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak 5 yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergiler zaman aşımına uğrar. Burada dikkat edilmesi gereken nokta şudur; vergi henüz tahakkuk aşamasına gelmemiştir.

Lorenz eğrisi gelir dağılımında ki adaleti gösteren bir eğridir. Bu eğri mutlak eşitlik doğrusuna yaklaştıkça gelir dağılında ki adalet artar, uzaklaştıkça gelir dağılımında ki adalet azalır

Ekonomide oluşan dengesizliklerin giderilmesinde hiçbir müdahaleye gerek kalmaksızın ekonominin kendi içinde var olan kurum veya mekanizmalarla dengeye gelmesidir. Otomatik Stabilizatörler; Ekonomiye müdahalenin bazı kanunlarda belirlenerek belirli şartların oluşması halinde uygulamaya girmesidir. Bu yöntem iradi maliye politikasının taşıdığı sakıncaları önlemek ve otomatik stabilizatörlerin yetersizliğini gidermek amacıyla getirilmiştir. Örnek; enflasyonun %... yı geçmesi halinde talebin kısılması amacıyla KDV‘nin %... artırılmasının kanunda yer bulması.

İlk başta ücreti tanımlamak gerekir: Ücret, işverene tabi belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.

Daha önce devir şekli bakımından kıymetli evrakları anlatmıştık. Şimdi bu konuyu biraz ayrıntılandıralım. devir şekli bakımından kıymetli evraklar üçe ayrılır. nama yazılı, emre yazılı ve hamiline yazılı kıymetli evraklar. Nama yazılı kıymetli evraklar : Evrakta ad soyad yazılıdır. Emre kaydı içermez ve nama yazılıdır. Devir şekli en zor olan senet türüdür. Devir için; devir beyanı ve teslim gereklidir. Alacağın temliki hükümlerine tabidir. Nama yazılı senet Poliçe ve bonoya "Her hamile ödenebilir" kaydı konulursa senet hamiline yazılı hale gelmez. Bu senetler eksik nama yazılı poliçe veya bonodur. Emre yazılı senede keşideci menfi emre kaydını koyarsa senet nama yazılı senede dönüşür. İlmuhaberler sadece nama düzenlenebilir. Banka bonoları, Banka garantili bonolar, finansman bonoları nama düzenlenemez. Pay senetleri Poliçe bono çek emtia senetleri nama düzenlenebilir. Emre yazılı kıymetli evraklar : Senetlerde emre kaydı, ad soyad yer alır...

Rostow; Büyüme Aşamalarını 1960'lar da yayımladığı kitabında 5 aşamada anlatır. Şimdi bu aşamaları kısaca anlatmaya çalışalım. I. Geleneksel Toplum Aşaması : Ekonomik faaliyetler tarıma dayalıdır.Kisi bası gelir oldukça düşüktür. Geleneksel yöntemlerle üretim yapıldığı için verimlilik oldukça düşüktür.Toplumda kaderci ve kabullenici bir yapı vardır.Tasarruflar ve yatırımlar oldukça düşük olduğundan durağan durumdan çıkmak zordur.

Büyüme modelleri gelişmekte olan ülkelerin büyüme süreçlerini anlatan modellerdir. Şimdi Bu modellerin bazılarını kısaca anlatayım. Klasik büyüme modelleri şunlardır.     Adam smith modeli     Maltus modeli     Ricardo modeli     Feldman modeli     Shumpeter büyüme modeli Harrod-Domar büyüme modeli : Bu modelin temel sorunu ekonominin uzun dönemde tam istihdama ulaşıp ulaşamayacağıdır.  Bu modelde leontief üretim fonksiyonu kullanılır. Ayrıca bu modelde mallar tam tamamlayıcıdır. Yani ürünler arası ikame yoktur. Neo klasik büyüme modeli :   Solow tarafından geliştirilen bu modele göre mallar bir birini ikame edebilir. Solow bu modelde teknolojiyi dışsal olarak ele almıştır ve azalan verimler yasasını kabul etmiştir. Solow’a göre ölçeğe göre sabit getiri vardır ve uzun dönemde de kararlı büyüme geçerlidir. Bu modelde Harrod-Domar büyüme modelinin aksine Cobb-douglas üretim fonksiyonu geçerlidir. Sermayeni...

Philips tarafından uydurma bulgulara dayalı olarak ortaya atılan bu eğri Lipsey tarafından modelleştirilmiştir. PC ile gösterilir. Philips eğrisine göre, iş gücü verimliliği (z) verili iken, ücretlerdeki değişim ile işgücü talep fazlası, dolayısıyla işsizlik arasında ters yönlü ilişkinin olduğunu savunur. -Yukarıda ki şekile göre O ile U1 arasında iş gücü talep fazlası pozitif olduğundan işsizlik düşük düzeyde olup ücretlerde ki değişim pozitiftir. -U1 noktasında işgücü talep fazlası sıfır olduğundan işsizlik normal düzeyde olup ücretlerde ki değişim sıfırdır. -U1 noktasından sonra iş fücü talep fazlası negatif olduğundan işsizlik düzeyi yüksek olup ücretlerde ki değişim negatiftir. Philips eğrisini analiz ettikten sonra toplam talep ve toplam arz modeli arasında ki ilişkiye kısaca değinelim. Bu ilişkiyi Samuelson ve Solow tarafından ortaya konmuştur. Bu analize göre; üretim fonksiyonu ve işgücü verimliliği verili iken, ücretlerdeki değişim ile fiyatlarda ki değişim ara...