121 Alacak Senetleri hesabı ve İşleyişi

Bu hesap 120 Alıcılar hesabından farkı; işletmenin mal ve hizmet satışlarından meydana gelen alacaklarının senede bağlanmasıdır. Aktif bir hesap olup senet alındıkça borç kısmına kayıt edilir. Müşteri ödeme yapınca alacak kısmına kayıt yapılır.

120 Alıcılar hesabından ki örneği buraya uyarlayacak olursak;

A Firmasına Kdv hariç 10 Adet malı 1000 TL ye, senet karşılığı satmıştır. (KDV %18) BUnun muhasebe kaydı şu şekilde olur.


121 Alacak senetleri.........1180
600 Yurt içi satışlar...................1000
391 Hesaplanan Kdv hesabı.......180 Şeklinde kayıt yapılır

Müşteri bir süre sonra borcunu öderse.

100 Kasa hesabı.........1180
121 Alacak senetleri hesabı..........1180

Senet başka şekillerle tahsil edilirse Örneğin banka gibi borç kısmına 102 Bankalar hesabı yazılır. Ayrıca senet uzun vadeli ise 221 Alacak senetleri hesabı kullanılır. Bu uzun vadeli senet kısa vadeli hale gelirse yapılacak kayıt şu şekilde olur.


121 Alcak senetleri hesabı......... xxxx
221 Alacak senetleri hesabı..................xxxx


Peki aldığımız bu senetle satışlarda kullanılmak üzere mal alımında kullanırsak 121 Alacak senetleri hesabı alacaklanır ve kayıt şu şekilde olur.


153 Ticari mallar hesabı...........xxxx
191 İndirilecek Kdv hesabı.........xx
121 Alacak senetleri hesabı.................xxxx

Senet tahsil için bankaya verilse yapılacak kayıt şu şekilde olur;

121 Alcak senetleri hesabı.............xxxx
01 Tahsilde ki senetler
121 Alcak senetleri hesabı...................xxxx
02 Cüzdanki senetler
Bu kayıttaki 01 ve 02 Hesaplar alt hesaplar olup isimlerini ben yazdım.

Elimizde ki bu senetle senetsiz bir borcumuzu da ödeyebiliriz bu durumda yapılacak kayıt;


320 Satıcılar hesabı.......xxxx
121 Alcak senetleri.....................xxxx  Şeklinde kayıt edilir.

Peki müşteri borcunu ödeyemedi ve senedi yeni bir senetle değiştirmek istedi. Bu işlemin muhasebe kaydı şu şekilde olur;

121 Alcak senetleri.......xxxx
01 Cüzdanda senetler
121 Alcak senetleri...................xxxx
642 Faiz gelirleri hesabı................xx Şeklinde kayıt yapılır.

Burada ki 642 Faiz gelirleri hesabı, senedin ileri bir tarihe ertelenmesi sonucu gecikme faizini gösterir ve alınan yeni senet (Borç kısmına yazdığımız tutar) eski senetle gecikme faizinin toplamından oluşur.


Peki aniden paraya ihtiyacımız oldu ve elimizdeki senedin vadesine daha çok süre var. Bu durumda ne yapmamız gerekir. Bu durumda senet kırdırılır yada diğer bir adı ile iskonto ettirilir. Bu durumda vade tarihine kadar olan sürenin faizi düşülerek elimize bir tutar geçecektir. Bu durumada yapılacak muhasebe kaydı şu şekilde olacaktır.

100 Kasa hesabı........................xxxx
780 Finansman giderleri.................xx
121 Alcak senetleri hesabı....................xxxx Şeklinde muhasebe kaydı yapılır.

121 Alacak senetlerini anlatmaya çalıştım umarım faydalı olmuştur herkese iyi çalışmalar.