Memur Hocam

Oligopol az sayıda satıcı demektir. Satılan ürün homojen olduğu gibi farklılaştırılmışta olabilir.Bir piyasanın oligopol olabilmesi için piyasada ki firmaların bir birini hareketlerini dikkate almak zorunda olması gerekir. Oligopolde en az iki firma olmak zorundadır. Oligopol piyasasında, piyasaya giriş çıkış serbest değildir. Bunun en temel nedeni maliyetin yüksek oluşu ve teknolojik sebeplerdir. Oligopol piyasasında alıcı sayısı çoktur. Oligopol ile ilgili bir çok varsayım vardır. Bunları kısaca anlatmak gerekirse; Oligopol modellerinin en başında Cournot Modeli gelir . Bu modelin varsayımları şunlardır; İki firma vardır. Maliyet sıfırdır. piyasa talep eğrisi doğrusaldır. Her iki firmada toplam talebi tam olarak bilmemektedir. Her iki firma da kararlarından dolayı bir birinden etkilendiğini bilmektedir ancak bağımsız karar almaktadır. Firmalar anlaşma yoluna gitmemektedir. Her firma rakip firmanın satış miktarlarını veri olarak kabul etmektedir ve kendi satış seviyesini bu veriye day...

İkinci Dünya Savaşı sıralarında geliştirilen ve The Theory of Games and Economic Behavior isimli kitabın yayımlanması ile iktisatçılar arasında büyük bir ilgi uyandıran oyun teorisi o tarihlerde oligopolün genel teorisi olabileceği ümidini vermiştir.Oyun teorisi, genel olarak, elde edecekleri sonuçlar birbirlerinin davranışlarına bağlı olan oyuncular için rasyonel davranışı belirleyen matematiksel ilkeler olarak tanımlanabilir Bir oyunda oyuncuların yapabilecekleri bütün hamleler bilinmektedir. Ancak, bir oyuncunun bunlardan hangisini seçeceği rakip oyuncularca bilinmemektedir. Buzı oyunlarda bir oyuncunun kazancı diğer oyuncunun kaybetmesine neden olur. Oyun teorisi oligopoller üzerinden bir örnekle açıklamaya çalışalım. Bir piyasa da A ve B firmaları olduğunu ve bu firmalardan A firmasının piyasanın %25'ine B firmasının ise geri kalan %75'ine hakim olduğunu varsayarsak. A firması piyasa gücünü arttırmak için ürettiği ürününü ambalajını değiştirme stratejisini uygulamak isteme...

Klasik okulun en önemli temsilcileri Adam smith, David Ricardo, J. Stuart Mill, T. Malthus, J. B. Say'dır. Klasik okulun başlanğıcını 1776'da Adam Smith'in Ulusların zenginliği kitabı ile başladığı kabul edilir. Klasik okulda ; David ricardo karşılaştırmalı üstünlükler teorisi, Klasik rant teorisi, Ricardocu denklik teoremi gibi görüşleri mevcuttur. Malthus'un ise Nüfus yasası vardır ve malthus say yasasını yok saymıştır. J. B. Say'ın ise klasik iktisatın temeli olan Say yasasını öne sürmüştür.Say yasası Kısaca her arz kendi talebini yaratır ile özetlenir. Klasik iktisatın temel varsayımları ise şunlardır: 1. Ekonomi her daim tam istihdamdadır. 2. Yas yasası geçerlidir. Yani her arz kendi talebini yaratır. Say Yasasına göre para sadece işlem amacıyla elde tutulur. 3. Klasik dikotomi geçirlidir. 4. Klasik iktisat arz yanlı bir yaklaşımdır. 5. Uzun Dönemli bir yaklaşımdır. 6. Klasik iktisatçılara göre Faiz tüketimden vaz geçmenin bedelidir. 7. Klasiklere göre Faiz art...

Yeni klasik iktisat yaklaşımı Keynes sonrası çıkmış bir akımdır. Yeni klasikleri anlamak için öncelikle savundukları görüşleri bilmemiz gerekir. Bunları maddeler halinde sıralacak olursak ; 1. Rasyonel (Akılcı) Beklentiler : Muth tarafından öne sürülen bu yaklaşıma göre; bireyler karar alırken eldeki bütün bilgileri kullanırlar. Eğer ekonomide her hangi bir şok dolayısıyla sapma olursa, bu sapmaya iki şekil el alırlar. Eğer bu şok beklenilmeyen bir şoksa, bu şokun etkisi öngörülene kadar devam eder. Ancak öngörülen bir şok olursa eğer;bireyler bu duruma kendini hemen adapte edebilirler. Yani ekonomide sadece öngörülmeyen şoklar doğal işsizlik oranında ki tam istihdam hasılasından sapmaya neden olur. 2. Firma yanılma modeli : Lucas tarafından öne sürülen bu yaklaşıma göre; iş gücü talebi beklenen reel ücretin bir fonksiyonudur.Toplam talep eğrisini sağa kaydıran öngörülen şoklar hızlı bir şekilde toplam arz eğrisini de sola kaydıracağından ekonomi doğal işsizlik oranında ki tam istihd...

Öncelikle Piyasa yapışkanlığı ne demek bunu bir açıklayalım : Sistematik hata yapmayan bireylein davranışları piyasayı temizlemeye yönelik olsada, piyasaların iç yapısından kaynaklı yapışkanlar vardır ve bu yapışkanlar piyasanın temizlenmesini engeller. İşte buna piyasa yapışkanlığı denir. Piyasa yapışkanlığının bir çok nedeni vardır bunları şu şekilde sıralayıp açıklayabilir. 1. Uzun dönemli sözleşmeler : İşçi ile işveren arasında imzalanan uzun vadeli sözleşmeler, ücretlerin dolayısıyla fiyatların ayaralanma sürecini yavaşlatır. 2. Zımmi kontratlar : Sözleşme yapılmadan belirlenen uzun vadeli çalışma koşulları ve ücretleri yine piyasaların işleşini yavaşlatır. 3. Menü (Katolog) maliyetleri : Firmalar fiyat listelerini belirledikten sonra katologlarını hazırlarlar. Ancak fiyatların değişmesinden kaynaklı katologların tekrar basılması gerekir ve bunu firma istemez. Bu yüzden piyasa hareketi nispeten yavaşlar. 4. Etkin ücret : Piyasada belirlenen ücret verimi yansıtmakla birlikte ücr...

Bilindiği gibi sınavlarda sıkça sorulan konulardan biri de Heckscher-Ohlin Teorisidir. Şimdi size kısaca bu konuyu anlatmaya çalışacağım. Bu teoriye göre; bir ülke hangi üretim faktörüne zengin olarak sahip ise o faktörü yoğun olarak kullanan mallarda karşılaştırmalı üstünlük elde eder. Yani o malı daha ucuza üretir ve o alanlarda uzmanlaşır. Bu teorinin dayandığı bazı varsayımlar vardır. Bu varsayımları dikkat, sınavlarda genelde buradan soru gelir. Ülkelerin faktör donatımları bir birinden farklıdır. Yani bir ülke emek bir ülke sermaye bakımından zengindir. Malların faktör yoğunlukları farklılık gösterir. Yani bazı mallar emek yoğun bazı mallar sermaye yoğun olarak üretilir. Bir malın üretim fonksiyonu (Teknolojisi) bütün ülkelerde aynıdır. Üretimde ölçeğe göre sabit verim koşulları geçerlidir. İki ülkenin ticaret yapabilmeleri için talep koşullarının benzer olması gerekir. Bu teori arz yönlü bir teoridir. Teoride iki mal, iki ülke ve iki faktör vardır. Buray...

Uluslar arası iktisat teorileri içinde en en önemlisi EMEK DEĞER teorisidir. Bu teoriye göre : Bir malın maliyeti o malın üretimi için harcanan emek miktarı ile ölçülür. Dolayısıyla kullanılan emek artarsa malın maliyeti artar, kullanılan emek azalırsa malın maliyeti azalır. Bu teoriye dayanarak meşhur iki tane teori daha ortaya çıkmıştır. Bunlar 1. Mutlak üstünlükler teorisi : Adam Simith tarafından ortaya atılmıştır. Adam simith, uluslar arası ticareti ve serbest ticaretin yararlarını bu teoriye göre açıklamıştır. Buna göre : Bir ülke karşı ülkeye kıyasla hangi malları daha düşük maliyete üretiyorsa o malların üretiminde uzmanlaşmalı ve bunları ihraç ederek pahalıya ürettiklerini ithal etmeli. buna bir örnek verecek olursak; Türkiye de Bir işçi , A malından günlük 60 adet B malından 20 adet üretiyor olsun. Rusya da ise bir işçi, A malından günlük 30 adet B malından 70 adet üretiyor olsun. Buna göre Türkiye A malında mutlak olarak üstündür ve A malının üretiminde uzmanlaşıp, A mal...

Çapraz talep analizi : Talebi belirleyen diğer değişkenler sabitken, diğer malın fiyatı (Py) ile incelenen malın tüketim miktarı (Qx) arasında ki ilişkiyi inceleyen analizdir. Qx ile Py arasında doğru yönlü ilişki varsa, mallar ikame edilebilen mallardır. (klasik bir örnek Çay, kahve) Qx ile Py arasında ters yönlü bir ilişki varsa, mallar bir birini tamamlayan mallardır. (Araba ile lastiği) Qx ile Py arasında ilişki yoksa, mallar bağımsız mallardır. (kamyon ile kağıt gibi) İkame mallar bir birinin yerine kullanılabilen mallardır. Tamamlayıcı mallar ise biri olmadan biri kullanılamayan mallardır. Çapraz talep eğrisi diğer malın fiyatının değişmesi sonucu çizilen çapraz fiyat-tüketim eğrisinden türetilen yine bir denge eğrisidir.  Eğer mallar tamamlayıcı malları ise eğri negatif eğridir. Eğer mallar ikame mallar ise eğri pozitif eğimlidir. Eğer mallar bağımsız mallar ise eğri incelenen mal ekseni olan X eksenine, dik diğer malın fiyat olan Py eksenine paralel olarak çizilir....

Telafi edilmiş talep eğrisi : Daha önce anlatmış olduğumuz talep eğrisi Marshall'ın türettiği talep eğrisidir. Şimdi anlatacağım talep eğrisi ise Hicks'in türettiği talep eğrisidir. Bu talep eğrisinin özelliği ise sadece ikame etkisine göre çizilmiş olmasıdır. Daha önce anlatmış olduğumuz talep eğrisi toplam etkiye göre çizilmiştir ancak talep kanunun özü bir mal diğerlerine göre ucuzladığı yada pahalılaştığına göre tüketimin değişmisidir. Bu yüzdendir ki hicks Telafi edilmiş talep eğrisini türetmiştir. Şimdi bu iki talep eğrisini karşılaştırarak konunun daha anlaşılır hale getirmeye çalışalım. Normal Mallarda Talep Normal mallarda, Marshall'ın talep eğrisi Hicks'in talep eğrisine göre daha yatıktır. Bunun nedeni ikame ve gelir etkilerinin ikisininde negatif olup, talep kanunun daha kuvvetli olarak işlemesidir   Giffen tipi olmayan mallarda talep Giffen tipi olmayan mallarda   Marshall'ın talep eğrisi Hicks'in talep eğrisine göre daha diktir. Bunun nedeni ise ne...

Toplam fiyat etkisi : Malın fiyatında ki değişme sonucu tüketimindeki toplam değişmedir. Bu toplam değişmeye ikame etkisi ve gelir etkisi olmak üzere iki etki sebep olur. Toplam etki fiyat etkisi ikame etkisi ve gelir etkisinin toplamından oluşur. Bu etkileri inceleyecek olursak ; İkame etkisi : Malın fiyatı değişirse, diğer mallara göre nispi fiyatı da değişir. Yani malın fiyatı azalırsa diğer mallara göre sırf fiyatı azaldığı için daha çok satın alınır. Örneğin : Çayın fiyatı 1 tl en 0,75 tl ye düşerse, çay tüketimi sırf fiyatı düştüğü için diğerlerine göre daha çok satın alınır. Gelir etkisi : Malın fiyatı değişirse, tüketicinin reel geliri de değişir. Yani mal ucuzlarsa, tüketicinin reel geliri artacağı için o malı daha çok tercih eder. Örneğin : 75 lira ile daha önce 1 tl den 75 adet çay içilirken çayın fiyatı, 0,75 lira olduğunda 100 adet çay içebilir. Yani tüketicinin reel geliri 25 çay artmıştır ve sırf reel geliri arttığı için çayı daha çok satın almasıdır. Bunlara göre size ...

Talep analizi : Talebi belirleyen diğer malın fiyatı fayda ve gelir verili iken incelenen malın fiyatı ve miktar arasında ki ilişkinin analiz edilmesidir. •          Fiyat ile tüketim miktar arasında ters yönlü ilişki varsa mal normal maldır. •          Fiyat ile tüketim miktarı arasında doğru yönlü ilişki varsa mal düşük maldır. Marshall'a göre  malın fiyatını, miktar belirler. Walrasgil'e göre ise fiyatı, talep miktarı belirler. Talep eğrisi , fiyat tüketim eğrisinden türetilir. Bu yüzden ilk başta fiyat tüketim eğrisini anlatalım. Fiyat tüketim eğrisi :  Diğerleri sabit iken yatay eksende X malı, dikey eksende Y malı olmak üzere, incelenen malın fiyatının değişmesi sonucu, bütçe doğrusunun eğiminin değişmesi ile oluşan farklı denge noktalarının birleştirilmesiyle oluşan eğridir. •          Fiyat tüketim eğrisi üzerinde her noktada bir kayıtsızlık eğrisi bi...

Ters talep denklemi :  Önceki konularda anlatıldığı gibi, Tüketim miktarı fiyata bağlı olduğundan talep denklemi X=f (Px) şeklindeydi. Ters talep denklemi ise Px= f(X) şeklinde yazılır. Buna göre ters talep denklemini, pratik kural olarak şöyle bulabiliriz. Doğrusal talep denklemi X= a – b . Px ise Ters talep denklemi Px = (a/b)-(1/b)X şeklinde yazılır. Örneğin : X= 40 – 5Px  ise ters talep denklemi Px = (40/5) – (1/5)X tir. Yani Px = 8 - 1/5X tir. •       Ters talep denkleminde fiyat artarsa talep üzerinde aşağıdan yukarıya doğru hareket oluşur. •       Fiyat azalırsa tam tersi yani yukarıdan aşağıya doğru hareket oluşur. •     Talebi belirleyen gelir değerler değişirse talep doğrusu yeniden çizilir. Örneğin gelir artarsa talep doğrusu bir önceki konumuna göre daha yukarıda çizilir. Gelir azalırsa bir önceki konumuna göre daha aşağıda çizilir.