Oligopol Piyasası Ve Oligopol Modelleri

Oligopol az sayıda satıcı demektir. Satılan ürün homojen olduğu gibi farklılaştırılmışta olabilir.Bir piyasanın oligopol olabilmesi için piyasada ki firmaların bir birini hareketlerini dikkate almak zorunda olması gerekir. Oligopolde en az iki firma olmak zorundadır.

Oligopol piyasasında, piyasaya giriş çıkış serbest değildir. Bunun en temel nedeni maliyetin yüksek oluşu ve teknolojik sebeplerdir. Oligopol piyasasında alıcı sayısı çoktur.
Oligopol ile ilgili bir çok varsayım vardır. Bunları kısaca anlatmak gerekirse;

Oligopol modellerinin en başında Cournot Modeli gelir. Bu modelin varsayımları şunlardır;

İki firma vardır.
Maliyet sıfırdır.
piyasa talep eğrisi doğrusaldır.
Her iki firmada toplam talebi tam olarak bilmemektedir.
Her iki firma da kararlarından dolayı bir birinden etkilendiğini bilmektedir ancak bağımsız karar almaktadır.
Firmalar anlaşma yoluna gitmemektedir.
Her firma rakip firmanın satış miktarlarını veri olarak kabul etmektedir ve kendi satış seviyesini bu veriye dayanarak belirlemektedir.

Cournot Oligopol modelinde ilk firma piyasanın 1/2 yani yarısı kadar üretim yaparken piyasaya giren ikinci firma piyasanın 1/4 oranında üretim yapar. Yani firmalar tam rekabet üretiminin 1/3'ü kadar üretim yapmaktadır.

Oligopol modellerini ikincisi Bertnard Oligopol modelidir. Bu model Fransız Joseph Bertrand tarafından ortaya atılmıştır. BU modelin varsayımları şunlardır.

Firmalar birbirinin fiyat seviyelerini veri kabul etmektedir. (Cournot ta üretim seviyeleri dikkate alınmaktadır.)
Bu modelde ilk firma monopolcü gibi davranarak fiyatını belirler piyasanın yarısı kadar üretimde bulunur. Piyasaya giren ikinci firma ise ilk firmanın fiyatını değiştirmeyeceğini kabul ederek kendi fiyatını belirler. Monopol fiyatından aşağıda fiyat belirlerse bütün pazarı ele geçirebilir çünkü ürünler homojendir. İlk firma ise bu hamlenin üzerine rakip firmanın fiyatlarını değiştirmeyeceğini kabul ederek kendi fiyatını daha aşağı çeker. Bu davranış maliyetlerin inebildiği yere kadar inmeye devam eder. Bu durumda fiyat ve üretim tam rekabet üretim hacmi ve fiyatına eşit olur.

Üçüncü Oligopol modeli ise Edgeworth modelidir. Bu modelin temel varsayımı firma piyasa talebinin sadece bir kısmını karşılayabilecek durumda olmasıdır. Diğer varsayımlar ise yukarıda sayılan varsayımlarla aynıdır. Bu anlattığımız üç modelin ortak özelliği firmalar hatalarından ders almamaktadır.

Dördüncü Oligopol modelimiz ise Chamberlin modelidir. Bu modeli diğerlerinden ayıran özellik firmalar yaptıkları hatalardan ders alıyor olmasıdır. Bunu dışında bütün varsayımlar Cournot Oligopol modeli ile aynıdır.

Beşinci model Sweezy Oligopol Modelidir. Bu modelin diğer bir adı dirsekli talep modelidir. 1939 da ortaya atılan bu modele göre Firmanın karşı karşıya olduğu iki talep eğrisi vardır. Sweezy bu iki talep eğrisinden parçalar alarak firmanın karşısına yeni bir talep eğrisi çıkarmaktadır.

Oligopol Modellerini anlatmaya çalıştım umarım faydalı olmuştur herkese iyi çalışmalar.